Від метаболізму заліза – до питань фармакологічної корекції його дефіциту

Автор(и)

  • A. N. Bilovol Харківський національний медичний університет, Ukraine
  • I. I. Knyazkova Харківський національний медичний університет, Ukraine

DOI:

https://doi.org/10.37987/1997-9894.2015.4(190).207918

Ключові слова:

гомеостаз заліза, дефіцит заліза, феротерапія, препарати заліза, фармакокінетика, фармакодинаміка

Анотація

Залізо є найважливішим регулюючим фактором життєдіяльності організму людини. Біологічна цінність заліза визначається багатогранністю його функцій і неможливістю замінити його іншими металами у складних біохімічних процесах. В огляді розглянуто питання обміну заліза в організмі, його розподіл в організмі дорослої людини, вміст заліза в продуктах харчування; представлено характеристику залізодефіцитних станів. Метою терапії залізодефіцитних станів є не тільки усунення дефіциту заліза, але й відновлення його запасів в організмі. До вимог, що висуваються до пероральних препаратів заліза, відноситься утримання оптимальної кількості елементарного заліза в одиниці лікарської форми, яка може забезпечити як гарну ефективність терапії, так і задовільну переносимість лікарського засобу пацієнтом. Представлено фармакологічну характеристику препаратів двовалентного та тривалентного заліза, особливості фармакокінетики і фармакодинаміки, а також питання переносимості феротерапии

Біографії авторів

A. N. Bilovol, Харківський національний медичний університет

О.М. Біловол

I. I. Knyazkova, Харківський національний медичний університет

І.І. Князькова

Посилання

Клінічна фармакологія: підручник / За ред. О.Я. Бабака, О.М. Біловола, І.С. Чекмана. – К.: Медицина, 2008. – 768 с.

Wienk K.J., Marx J.J., Beynen A.C. The concept of iron and its bioavailability // Eur. J. Nutr. – 1999. – Vol. 38. – P. 51–75.

Geisser P., Burckhardt S. The Pharmacokinetics and Pharmacodynamics of Iron Preparations // Pharmaceutics. – 2011. – Vol. 3 (1). – P. 12–33.

Geisser P., Philipp E. True iron bioavailability, iron pharmacokinetics and clinically silent side effects // Nutr. Immun. Health. – 2009. – Vol. 1. – P. 3–11.

Малкоч А.В., Анастасевич Л.А., Филатова Н.Н. Железодефицитные состояния и железодефицитная анемия у женщин детородного возраста // Лечащий врач. – 2013. – №4.

Энциклопедия железа (издание на компакт-дисках). – Vifor International, 2008.

Mozuraityte R., Rustad T., Storro I. The role of iron in peroxidation of polynn saturated fatty acids in liposomes // J. Agric. Food Chem. — 2008. — Vol. 23, № 56 (2). — Р. 537-543.

Князькова И.И. Сучасні підходи до діагностики анемій // Ліки України. – 2010. – №7 (143). – С. 52–57.

Taylor S., Rampton D. Treatment of iron deficiency anemia: practical considerations // Polish Archives of Internal Medicine. – 2015.

Стуклов Н.И., Кунина М.Ю., Семенова Е.Н. Эффективность и переносимость препаратов железа. Что важнее? Существует ли оптимальное решение? // Поликлиника. – 2014. – №2.

Jacobs P., Fransman D., Coghlan P. Comparative bioavailability of ferric polymaltose and ferrous sulphate in iron-deficient blood donors // J. Clin. Apher. – 1993. – Vol. 8 (2). – P. 89–95.

Yasa B., Agaoglu L., Unuvar E. Efficacy, Tolerability, and Acceptability of Iron Hydroxide Polymaltose Complex versus Ferrous Sulfate: A Randomized Trial in Pediatric Patients with Iron Deficiency Anemia // Int. J. Pediatr. – 2011. – doi: 10.1155/2011/524520.

Cook J.D., Skikne B.S., Baynes R.D. Iron deficiency: the global perspective // Adv. Exp. Med. Biol. – 1994. – Vol. 356. – P. 219–228.

Murahovschi J., Stein M.L., Caraffa R.C. et al. Treatment of iron deficiency and iron deficiency anaemia with an iron hydroxide polymaltose complex given orally in children recovering from respiratory infections. Double blind trial, compared with ferrous sulphate // Revista Paulista de Pediatria. – 1987. – Vol. 5. – P. 97–104.

Danielson J. Structure, chemistry, and pharmacokinetics of intravenous iron agents // Am. Soc. Nephrol. – 2004. – Vol. 15. – S93–S98.

Kulnigg S., Stoinov S., Simanenkov V. A novel intravenous iron formulation for treatment of anemia in inflammatory bowel disease: The ferric carboxymaltose (Ferinject) randomized controlled trial // Am. J. Gastroenterol. – 2007. – Vol. 102. – P. 1–11.

Litton E., Xiao J., Ho K.M. Safety and efficacy of intravenous iron therapy in reducing requirement for allogeneic blood transfusion: systematic review and meta-analysis of randomised clinical trials // BMJ. – 2013. – Vol. 347: f4822.

Евтушенко Г.Н., Арамисова Р.М. Методические указания по гематологии. – 2011. – 65 с.

Potgieter M.A. et al. Effect of oral aluminium hydroxide on iron absorption from iron(III)-hydroxide polymaltose'complex in patients withdron;deficiency anemia // Arzneimittelforschung. – 2007. – Vol. 57 (6A). – P. 392–400.

Cancelo-Hidalgo M.J., Castelo-Branco C., Palacios S. et al. Tolerability of different oral iron supplements: a systematic review // Curr. Med. Res. Opin. – 2013. – Vol. 29 (4). – P. 291–303.

Ojukwu J.U., Okebe J.U., Yahav D., Paul M. Oral iron supplementation for preventing or treating anaemia among children in malaria-endemic areas // Cochrane Database Syst. Rev. – 2009 Jul 8. – (3):CD006589.

Okebe J.U., Yahav D., Shbita R., Paul M. Oral iron supplements for children in malaria-endemic areas // Cochrane Database Syst. Rev. – 2011 Oct 5. – (10):CD006589.

Pena-Rosas J.P., De-Regil L.M., Dowswell T., Viteri F.E. Daily oral iron supplementation during pregnancy // Cochrane Database Syst. Rev. – 2012 Dec 12. – (12):CD004736.

Injectafer [package insert]. – Shirley, NJ: American Regent Inc; July 2013.

Kortman G.A., Boleij A., Swinkels D.W., Tjalsma H. Iron availability increases the pathogenic potential of Salmonella typhimurium and other enteric pathogens at the intestinal epithelial interface // PLoS One. – 2012. – Vol. 7 (1). – e29968.

Werner T., Wagner S.J., Martіnez I. et al. Depletion of luminal iron alters the gut microbiota and prevents Crohn's disease-like ileitis // Gut. – 2011. – Vol. 60 (3). – P. 325–333.

Zimmermann M.B., Chassard C., Rohner F. et al. The effects of iron fortification on the gut microbiota in African children: a randomized controlled trial in Cote d'Ivoire // Am. J. Clin. Nutr. – 2010. – Vol. 92 (6). – P. 1406–1415.

Radulescu S., Brookes M.J., Salgueiro P. et al. Luminal iron levels govern intestinal tumorigenesis after Apc loss in vivo // Cell Rep. – 2012. – Vol. 2 (2). – P. 270–282.

Tolkien Z., Stecher L., Mander A.P. et al. Ferrous Sulfate Supplementation Causes Significant Gastrointestinal Side-Effects in Adults: A Systematic Review and MetaAnalysis // PLoS One. – 2015. – Vol. 10 (2). – e0117383. doi: 10.1371/journal.pone.0117383.

Ганенков А.А. Влияние препаратов двух- и трехвалентного железа на состояние эндотелия и качество жизни при лечении железодефицитной анемии у беременных. – Автореф. дис. … канд. мед. н. – Саранск, 2011. – 23 с.

Bailie G.R., Horl W.H., Verhof J.J. Differences in spontaneously reported hypersensitivity and serious adverse events for intravenous iron preparations: comparison of Europe and North America // Drug Res. – 2011. – Vol. 61. – P. 267–275.

Bailie G.R., Clark J.A., Lane C.E. et al. Hypersensitivity reactions and deaths associated with intravenous iron preparations // Nephrol Dial Transplant. – 2005. – Vol. 20. – P. 1443–1449.

Chertow G.M., Mason P.D., Vaage-Nilsen O. et al. Update on adverse drug events associated with parenteral iron // Nephrol. Dial Transplant. – 2006. – Vol. 21. – P. 378–382.

Gabriel F.R., Suen V.M., Marchini J.S., Dutra de Oliveira J.E. High doses of vitamin A impair iron absorption // Nutrition and Dietary Supplements. – 2012. – Vol. 4. – P. 61–65.

Kordas K., Stoltzfus R.J. New evidence of iron and zinc interplay at the enterocyte and neural tissues // J. Nutr. – 2004. – Vol. 134 (6). – P. 1295–1298.

Громова О.А., Торшин И.Ю., Томилова И.К., Федотова Л.Э Клиническая фармакология взаимодействий цинка и железа // Лечебное дело. – 2010. – №1. – С. 31–42.

##submission.downloads##

Опубліковано

2015-06-19

Як цитувати

Bilovol, A. N., & Knyazkova, I. I. (2015). Від метаболізму заліза – до питань фармакологічної корекції його дефіциту. Ліки України, (4(190), 72–78. https://doi.org/10.37987/1997-9894.2015.4(190).207918

Номер

Розділ

КЛІНІЧНА ФАРМАКОЛОГІЯ